Build Back Better

Build Back Better

Της Alice Corovessi και του Χάρη Δούκα

Στις 25 Σεπτεμβρίου του 2015, στη σύνοδο των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, περισσότεροι από 150 ηγέτες κρατών υιοθέτησαν την Ατζέντα 2030 η οποία, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει τους 17 Στόχους για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη με ορόσημο το 2030, όπως την εξάλειψη της φτώχειας, της πείνας και των ανισοτήτων, την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης και την προστασία του περιβάλλοντος, καθώς και τη βελτίωση της πρόσβασης στην υγεία και στην εκπαίδευση. Ο στόχος για την κλιματική αλλαγή θεωρείται ιδιαίτερα κρίσιμος, λόγω της μεγάλης επίδρασης που έχει στους υπόλοιπους αλλά και λόγω των εμφανών αρνητικών επιπτώσεων του σε πολλές χώρες.

Η σημασία του στόχου της κλιματικής αλλαγής αποδεικνύεται και από σχετικές δεσμεύσεις, όπως ο στόχος που έθεσε η ΕΕ το Δεκέμβριο του 2019, στο πλαίσιο της ανακοίνωσης της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, να αναδειχθεί η Ευρώπη ως η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050. Αντίστοιχες δεσμεύσεις για κλιματική ουδετερότητα ακολούθησαν ένα χρόνο μετά, το 2020, όταν η Ιαπωνία και η Ν. Κορέα ανακοίνωσαν πως έως το 2050 θα είναι κλιματικά ουδέτερες, ενώ το ίδιο στόχο έθεσε και η Κίνα για το 2060. Στον «αγώνα» για την επίτευξη των στόχων μπαίνουν εκ νέου και οι ΗΠΑ καθώς μετά την εκλογή του ο Τζο Μπάιντεν δεσμεύτηκε να επανέλθουν οι ΗΠΑ στη Συμφωνία των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή από την πρώτη κιόλας ημέρα της προεδρίας του.

Ποια όμως είναι τα επίπεδα των εκπομπών σήμερα των αερίων του θερμοκηπίου και ποιες οι εκτιμήσεις;

Για το 2020, εκτιμάται ότι οι εκπομπές θα μειωθούν κατά 6-8%, λόγω των περιοριστικών μέτρων που προέκυψαν ως αποτέλεσμα του COVID-19. Η ακριβής μείωση τους όμως θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη της πανδημίας και των σχετικών μέτρων αντιμετώπισής της από τις κυβερνήσεις. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της κορύφωσης των περιοριστικών μέτρων στις αρχές Απριλίου 2020, οι παγκόσμιες εκπομπές CO2 μειώθηκαν κατά 17% σε σχέση με το 2019. Αυτές οι εκπομπές ήταν ίσες με τα επίπεδα εκπομπών που είχαν καταγραφεί το 2006, ενδεικτικό της ραγδαίας ανόδου τους τα τελευταία 15 χρόνια. Λίγους μήνες μετά, στις αρχές του Ιουνίου του 2020, οι παγκόσμιες εκπομπές είχαν πλησιάσει στα επίπεδα εκπομπών του 2019 (μειωμένες σε ένα εύρος της τάξης του 5%). Σημειώνεται πως το 2019 υπήρξε ρεκόρ εκπομπών, κοντά στους 37 γιγατόνους, κατά 62% αυξημένες σε σχέση με την έναρξη των διαπραγματεύσεων για την κλιματική αλλαγή το 1990.

Για να καταστούν εφικτοί οι στόχοι για το 2030, το χάσμα εκπομπών εκτιμάται στο ίσο των συνδυασμένων εκπομπών που εκλύουν οι 6 μεγαλύτεροι ρυπαντές του πλανήτη (Κίνα, Αμερική, Ινδία, Ρωσία, Ιαπωνία, Γερμανία). Με αυτά τα δεδομένα, ο στόχος της συμφωνίας του Παρισιού για διατήρηση της αύξησης της θερμοκρασίας έως τον 1.5oC μέχρι το 2100, μοιάζει σχεδόν ανέφικτος. Η μέση θερμοκρασία για την περίοδο 2016-2019 είναι η υψηλότερη που έχει ποτέ καταγραφεί. Και είναι ήδη αυξημένη κατά 1.1°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα της περιόδου 1850-1900, που είναι η περίοδος αναφοράς για τις θερμοκρασιακές μεταβολές.

Με αφορμή την πανδημία, της οποίας οι μελλοντικές επιδράσεις και επιπτώσεις είναι ακόμη άγνωστες, το ζητούμενο δεν είναι μια επιφανειακή ανάκαμψη από αυτήν. Το ζητούμενο είναι η ενεργοποίηση όλων των εμπλεκομένων μερών με δέσμευση και ουσιαστική συμμετοχή στην προσπάθεια ολικής επανεκκίνησης, με όρους βιωσιμότητας και πραγματικής προόδου. Ο στόχος είναι ένας, και αποτυπώνεται με τον όρο Καλύτερη Ανοικοδόμηση. Κρίσιμο ρόλο σε αυτήν την κατεύθυνση θα έχει κυρίως η νέα γενιά, της πολυδιάστατης κρίσης αλλά και της ελπίδας, καθώς είναι η μόνη που έχει ακόμα το χρόνο να καταφέρει και να κάνει πράξη το #ΒuildBackBetter.

(αναδημοσίευση από το χειμερινό newsletter του Ελληνο-Ολλανδικού Συνδέσμου - HeDA)